Sessiz reflü astımda akciğerlerin diyaframı aşağı itmesi nedeniyle mide başını tutan kasların gevşemesi sonucu gelişiyor. Midede yemek sonrası oluşan asitli içerik yemek borusundan yukarı çıkarken akciğerlere, ses tellerine ve hatta sinüslere kadar ulaşabiliyor. Solunum sistemine reflüye bağlı asit girmesi halinde astıma bağlı öksürük, nefes darlığı şikayetleri artarken; bir yandan da “krup” ya da “yalancı difteri” denilen ses teli iltihabı ve sinüzit gelişebilmektedir.
Astıma bağlı gelişen reflü beslenme düzenine dikkat edilmediğinde daha belirgin hale geliyor. Reflü astımı kötüleştirirken, reflü de astımı kötüleştiriyor ve kırılması zor bir kısır döngü gelişiyor.
Özellikle çok miktarda yağlı beslenme mide boşalmasını geciktirdiğinden reflüyü artırmaktadır. Kurban etinden yapılan kavurma vb. et yemekleri hazmı zor gıdalardır. Hem taze et olması hem de yağlı olması nedeniyle astım hastaları için riskli gıdalar arasındadır. Taze etin en azından 24 saat bekletilmesi; bekletilmeden kavurması yapılacaksa mümkünse yağ oranı daha az olan dana eti tercih edilmesi, koyun eti kullanılacaksa görünen yağların temizlenmesi ve kuyruk yağı, iç yağı ve tereyağı gibi ek yağ kullanılmaması hazmı kolaylaştıracak püf noktalarıdır. Hazım kolaylaştığında mide boşalması kolaylaşacak ve reflü riski azalacaktır.
Çocuklar için bayramlar çikolata ve şekerli gıdalar ile özdeşleştirilen özel günler olmaktadır. Ancak özellikle çikolata yüksek miktarda kafein içerdiğinden midede bir yandan asit salgısını artırırken diğer yandan astıma bağlı zaten gevşemiş olan mide kaslarını daha da gevşetmekte ve reflüyü artırmaktadır. Bayramlarda sebepsiz yere atak geçiren ve zaman zaman bununla beraber ses kısıklığı yaşayan çocuklar reflü ve reflüye uygun beslenme yönünden dikkatle takip edilmelidirler.
Astım Hastaları İçin Kurban Bayramında Beslenme Önerileri
- Taze kurban etinin en az 24 saat bekletilmeden tüketilmemesi
- Koyun yerine daha az yağlı dana eti tercih edilmesi
- Taze koyun eti tüketilecekse gözle görünür yağların temizlenmesi
- Kavurma vb. et yemeklerine iç yağı, kuyruk yağı veya tereyağ eklenmemesi
- Kızartmalardan kaçınılması
- Çikolata, kakaolu gıda, kola, kahve gibi kafein oranı yüksek gıdaların tüketilmemesi
- Gece yatmadan 2 saat öncesinde yemek yemenin sonlandırılması
- Gündüz de beslenme sonrası en az 2 saat yatar pozisyona geçilmemesi
- Çocuklara yatmadan önce süt içirilmemesi
- Bol su tüketilmesi
Prof. Dr. Yonca TABAK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı