Çocuklarda Geniz Eti

Çocuklarda geniz eti büyümesi, özellikle okul öncesi dönemde sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Burun ile boğaz arasındaki bölgede yer alan geniz eti (adenoid), bağışıklık sisteminin bir parçası olarak solunum yoluyla giren mikroplarla savaşmaya yardımcı olur. Ancak sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda geniz eti çok çalışmaktan büyüyerek daha ciddi solunum ve işitme problemlerine yol açabilir.

Geniz Eti Nedir ve Ne İşe Yarar?

Geniz eti, burun boşluğunun arkasında, boğazın üst kısmında yer alan bir lenfoid dokudur. Tıpkı bademcikler gibi bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve solunum yoluyla vücuda giren bakteri ve virüslerle savaşmaya yardımcı olur. Çocukluk döneminde daha büyük olan geniz eti, genellikle ergenlik döneminde küçülmeye başlar ve yetişkinlikte neredeyse tamamen kaybolur.

Bazı çocuklarda geniz eti beklenenden daha fazla büyüyerek solunum ve işitme başta olmak üzere çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir. Bu durum, özellikle alerjik bünyeye sahip çocuklarda veya Bağışıklık sistemi zayıf olup sık enfeksiyon geçirenlerde daha yaygındır.

Çocuklarda Geniz Eti Büyümesinin Nedenleri

Geniz eti büyümesi, çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:

• Tekrarlayan Enfeksiyonlar: Çocukluk döneminde sık geçirilen viral ve bakteriyel enfeksiyonlar geniz etinin büyümesine neden olabilir.
• Alerjiler: Alerjik rinit gibi kronik alerjik hastalıklar, geniz etinde şişmeye yol açabilir.
• Genetik Faktörler: Ailede geniz eti büyümesi öyküsü olan çocuklarda bu durum daha sık görülebilir.
• Bağışıklık Sistemi Reaksiyonları: Bağışıklık sistemi, bazı çocuklarda geniz etini aşırı büyütecek şekilde tepki verebilir.

Geniz Eti Büyümesi Belirtileri

Geniz eti büyümesi, çocuklarda çeşitli belirgin semptomlarla kendini gösterebilir. En yaygın belirtilerden biri burun tıkanıklığıdır; çocuklar burundan yeterince nefes alamadığı için sürekli ağızdan nefes alır. Bu durum zamanla ağız kuruluğu, horlama ve hatta uyku apnesi gibi ciddi uyku problemlerine yol açabilir. Uyku sırasında nefes alıp vermede düzensizlik yaşayan çocuklar, yeterince dinlenemedikleri için gün içinde yorgun, huzursuz ve dikkatsiz olabilirler.

Bunun yanı sıra, geniz eti büyümesi sık sık burun akıntısı, geniz akıntısı ve boğaz temizleme ihtiyacı gibi belirtilerle de kendini gösterebilir. Özellikle, kış boyu geçmeyen, sabah uyanınca ve gece yatınca belirgin olan, balgamlı ıslak, çatlak sesli öksürükler bu yönde dikkat çekicidir. Ayrıca, geniz etinin büyümesi, burun boşluğu ile kulağı bağlayan östaki tüpünü tıkayarak orta kulak iltihaplarına ve işitme kaybına neden olabilir. Bu durum özellikle konuşma gelişimi sürecinde olan küçük çocuklar için büyük bir risk taşır. Konuşmada burundan gelen bir ses tonu, kelimeleri doğru telaffuz edememe gibi problemler de geniz eti büyümesinin belirtileri arasında yer alır.

Bu tip durumlarda sıklıkla ilk sırada kulak burun boğaz uzmanlarına başvurulsa da, gerçekte ihtiyaç olan şey, çocukta genizetini büyüten enfeksiyonlara neyin sebep olduğunun anlaşılması ve önlenmesidir. Bu konuda başvurulması gereken birincil adres Çocuk alerjisi ve İmmünoloji (Bağışıklık sistemi) Uzmanlarıdır. Bu yönde kökteki neden anlaşılmadan, Alerji düzgün şekilde tedavi edilmeden genizeti ameliyatı olan çocuklarda, sıklıkla sorun yinelemekte, kulağa tekrar sıvı dolmakta ve her dört çocuktan birinde Genizeti yeniden büyümektedir. Öte yandan, eğer ilk planda Alerji araştırması ve Tedavisi yapılır, Enfeksiyondan Koruyucu Diyet uygulanırsa, fazla çalışması durdurulan Genizeti kendiliğinden küçülebilmektedir. (Bakınız : Enfeksiyondan Koruyucu Diyet, Çocuklar ve Alerji Kitabı - Prof. Dr. Yonca Tabak)

Geniz Eti Büyümesi Tanısı Nasıl Konur?

Eğer çocukta ağız açık uyuma, horlama, geçmeyen şeffaf ya da yeşil sarı burun akıntısı belirtileri varsa, Kışın ilk gelen enfeksiyon sonrası çocuk yazınki en iyi haline, Sıfır burun şikayeti şekline haftalarca geri dönmüyor ise, vakit kaybetmeden Çocuk Alerji Uzmanına başvurun.

• Alerji Testleri: Alerjiye bağlı büyümeleri değerlendirmek için deri testleri veya kan testleri yapılması gerekir.
• Genizeti filmi : Yandan çekilen Lateral Nazofarenks filminde genizetinin yüzde kaç büyüdüğünün anlaşılır.
• Sinüzit filmi : Başın iki yanında yer alan sinüs boşluklarında zar kalınlaşması ve Burun kemiği eğriliğinin araştırılmasını sağlar.
• Timpanometri testi : Orta kulak basıncının kaç olduğunun, Orta kulak sıvısı varlığının objektif yolla gösterilmesi ve takibi için gerekir.

Geniz Eti Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?

Geniz eti büyümesi tedavisinde hastanın yaşına, semptomların şiddetine ve büyümenin nedenine göre farklı yaklaşımlar uygulanabilir.

İlaç Tedavisi

Çocuklarda geniz eti tedavisinde ilaç olarak, burun açıcı spreyler, tuzlu su solüsyonları, ödem çözücü antienflamatuar etkili düşük doz kortizonlu spreyler, Sinüzit ve Orta kulak enfeksiyonlarının tedavisi için antibiyotik tedavisi uygulanabilir.

Alerji Yönetimi

Alerji muayenesi ve Alerji testi sonucunda çocukta solunum veya gıda alerjenleri pozitif çıktığında, bu maddelerden uzak durmak yönünde, örneğin ev tozu önlemleri, polen koruyucu tedbirler almak gerekir. Çocukta sessiz reflüye neden olabilecek ve genizetini büyüyebilecek bir gıda alerjisi varlığı durumunda da sorumlu gıdadan uzak tutucu diyet önerilir. Bu diyetin ne boyutta yapılacağı çocuğun alerji durumuna göre alerji doktoru tarafından belirlenir.

Geniz Eti Ameliyatı (Adenoidektomi)

İlaç tedavisine ve Alerji tedavisine yeterince yanıt vermeyen, kulak sıvısı sorunları yeterince düzelmeyen çocuklarda Adenoidektomi adı verilen bu ameliyat, geniz etinin alınmasını ve sıklıkla beraberinde kulağa tüp takılmasını içerir. Burada “Çocuk Alerji tedavisine yeterince yanıt vermeyen” kısmının altını çizmek gerekir. Birincisi, her alerji tedavisi aynı değildir. Örneğin antihistaminik içeren hap ya da şuruplar ile yapılan alerji tedavileri genellikle bu yönde başarılı olamaz. İkincisi, Alerji Tedavisi ameliyat olsun ya da olmasın mutlaka yapılması gereken, Genizetinin yeniden büyümesini önleyecek olan en temel tedavidir. O nedenle ilk bu tedavi başlanır, yetmediği takdirde ameliyata gidilir. (Bakınız; Çocuklarda Alerjik nezle ve Genizeti Tedavisi :Çocuklar ve Alerji Kitabı - Prof. Dr. Yonca Tabak)

Geniz Eti Büyümesini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Geniz eti büyümesini önlemenin yolu çocuklarda sık ve uzun süren sinüzit şeklinde seyreden üst solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesi ve alerjik nezlenin kontrolüdür. Alerjik olsun ya da olmasın çocukları sık enfeksiyondan koruyucu temel beslenme önerileri, örneğin kafein içeren kakao, çikolata, paketli market atıştırmalık tüketiminin kesilmesi bu yönde büyük fayda sağlamaktadır. Bakınız: Reflü, Astım ve Enfeksiyondan Koruyucu Diyet - Çocuklar ve Alerji Kitabı - Prof. Dr. Yonca Tabak)

Ameliyatsız geniz eti tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.